Cung cấp vitamin A cho trẻ là việc làm cần thiết, rất được các bậc phụ huynh quan tâm. Đặc biệt là hình thức bổ sung vitamin A liều cao thông qua đường uống. Vitamin A vốn là vi chất thuộc nhóm tan trong chất béo, hữu ích cho sức khỏe của trẻ, giúp nâng cao sức đề kháng, hạn chế nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng, hỗ trợ bảo vệ mô, giác mạc,… Vậy, bổ sung vitamin A cho trẻ như thế nào đúng cách? Trẻ mấy tháng có thể uống vitamin A và dùng bao nhiêu là đủ?
Trẻ uống vitamin A với lượng bao nhiêu là đủ?
Vitamin A có tác dụng gì cho trẻ?
Đối với trẻ em, vitamin A sẽ góp phần tích cực giúp cơ thể phát triển và tăng trưởng bình thường. Cung cấp vitamin A cho trẻ mang đến những tác dụng cụ thể dưới đây:
1. Duy trì, hỗ trợ mô và xương phát triển
- Các tế bào đảm nhiệm chức năng tái tạo, xây dựng xương được vitamin A hỗ trợ rất nhiều. Ngoài vitamin D và canxi, vitamin A cũng là chất giúp xương của trẻ em phát triển khỏe mạnh, nhanh chóng hơn.
- Răng, móng tay và tóc đều có chứa chất sừng. Loại chất này được cơ thể sản xuất khi có sự hỗ trợ của vitamin A. Với trẻ, răng trưởng thành vẫn còn nằm ẩn bên trong lợi. Thế nên, cung cấp vitamin A cho bé một cách đầy đủ sẽ giúp củng cố men răng.
2. Vitamin A hữu ích cho chức năng của các cơ quan
- Gan, tuyến tụy, tim, phổi, thận và cơ quan sinh sản cần có vitamin A để duy trì chức năng, hoạt động khỏe mạnh. Lấy ví dụ điển hình như sau, nghiên cứu, chế độ dinh dưỡng cung cấp vitamin A với lượng phù hợp sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
- Bên cạnh đó, nghiên cứu chỉ ra rằng, vitamin A rất cần thiết để duy trì hoạt động của đường sinh dục nam, hữu ích cho quá trình sinh tinh. Đồng thời, loại dưỡng chất này còn tham gia vào cơ chế truyền tín hiệu bắt đầu tiến trình giảm phân tại hệ sinh dục nữ ở giai đoạn tạo phôi,…
3. Vitamin A cần thiết, hữu ích cho thị lực
- Giác mạc (lớp phủ bên ngoài của mắt) cần có vitamin A để duy trì sự rõ nét trong tầm nhìn. Một khi giác mạc bị đục sẽ làm giảm đáng kể thị lực. Vitamin A còn hỗ trợ giữ ẩm cho đôi mắt, góp phần phòng ngừa bệnh khô mắt mạn tính.
- Thông qua việc sử dụng rhodopsin (một loại protein đặc biệt), mắt sẽ thích nghi được với môi trường có điều kiện ánh sáng yếu. Qua đó, mắt có khả năng nhìn hiệu quả trong bóng tối với khoảng cách gần. Vitamin A là chất cần thiết để cơ thể tạo ra rhodopsin. Mắt có nguy cơ bị bệnh quáng gà nếu thiếu vitamin A. Vì thế, uống vitamin A cho trẻ nhiều lợi ích về mắt, giúp tăng cường thị lực hiệu quả.
4. Vitamin A hỗ trợ cơ thể chống oxy hóa, ngăn ngừa bệnh sởi
- Vitamin A được xem là dưỡng chất chống oxy hóa cần thiết, quan trọng. Vitamin A sẽ bảo vệ cơ thể khỏi những tác hại của quá trình oxy hóa. Do đó, cung cấp vitamin A cho trẻ rất cần thiết để bảo vệ thể trạng được an toàn, giúp các mô có thể duy trì công việc của chúng.
- Vitamin A còn giúp cơ thể ngăn ngừa bệnh sởi. Vì tình trạng thiếu vitamin A và bệnh sởi thường liên quan với nhau. Các chuyên gia cho biết, sởi là tác nhân bệnh tật hàng đầu khiến trẻ em tử vong. Đối với bệnh sởi nặng, thiếu vitamin A là yếu tố nguy cơ đã được công nhận.
Nhiều bố mẹ thắc mắc liệu có nên cho trẻ uống vitamin A không? Với những tác dụng điển hình kể trên, bạn hoàn toàn có thể yên tâm cho con bổ sung vitamin A với hàm lượng phù hợp. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng trước khi cho trẻ uống vitamin A.
Vitamin A giúp trẻ phát triển tốt và khỏe mạnh hơn
Thiếu vitamin A ảnh hưởng gì đến sự phát triển của bé?
Thiếu vitamin A sẽ tác động tiêu cực đến quá trình phát triển của trẻ, tiềm ẩn nguy cơ gây ra một số bệnh lý, cụ thể như sau:
1. Trẻ còi cọc, chậm lớn
Khi thiếu vitamin A, trẻ thường mệt mỏi, kém ăn, chậm lớn,… Nếu bé bị thiếu vitamin A từ sớm và diễn ra trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển trí tuệ, tầm vóc sau này. Các chuyên gia cũng cho biết, vitamin A là chất quan trọng góp phần tạo ra những tế bào khỏe mạnh. Trẻ bị thiếu vitamin A sẽ tăng trưởng chậm, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của xương, gây ra tình trạng còi cọc. Do đó, cung cấp vitamin A cho trẻ cũng là cách ngăn ngừa chứng thấp còi, suy dinh dưỡng.
2. Trẻ bị quáng gà, giảm khả năng nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu
Thiếu vitamin A cũng có thể khiến bé bị bệnh quáng gà. Triệu chứng điển hình là vào chiều tối, trẻ sẽ thường ngồi yên một chỗ, nhút nhát, phải dựa vào đồ vật hoặc tường khi di chuyển,… Vì trong điều kiện thiếu ánh sáng, trẻ sẽ không thể nhìn rõ. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến chứng mù lòa hoàn toàn vào ban đêm.
3. Niêm mạc và biểu mô bị tổn thương
Các tế bào vảy gây sừng hóa bề mặt sẽ tăng sản sinh nếu cơ thể bị thiếu vitamin A. Lúc này, màn nước mắt sẽ mất ổn định, tổn thương, gây ra chứng khô mắt. Nếu tình trạng khô mắt kéo dài có thể dẫn đến bệnh viêm kết mạc, viêm giác mạc. Trong đó, bệnh viêm giác mạc diễn ra lâu ngày sẽ biến chứng thành sẹo giác mạc. Điều này khiến bệnh nhân bị mờ mắt tạm thời, thậm chí là vĩnh viễn nếu không được chữa trị đúng cách, kịp thời.
4. Làm trẻ bị giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh nhiễm trùng nặng
Vitamin A vốn là dưỡng chất giữ vai trò quan trọng trong chức năng của hệ miễn dịch. Do đó, nếu cơ thể trẻ thiếu vitamin A thì sẽ dễ bị bệnh nhiễm trùng, điển hình là tiêu chảy, sởi, viêm đường hô hấp. Các căn bệnh này thậm chí có thể tiến triển nặng, đe dọa đến tính mạng của trẻ. Thế nên cho trẻ uống vitamin A để nâng cao đề kháng cũng là cách hữu ích giúp làm giảm nguy cơ tử vong do bệnh nhiễm trùng.
Trẻ dễ mắc bệnh nhiễm trùng như viêm đường hô hấp nếu cơ thể thiếu vitamin A
Hướng dẫn cách bổ sung vitamin A cho trẻ đúng cách
Dưới đây là hướng dẫn cách bổ sung vitamin A cho bé hiệu quả, an toàn, bố mẹ nên lưu ý để giúp con có đầy đủ dưỡng chất, phát triển thật tốt:
1. Bổ sung vitamin A cho bé qua thực phẩm
Bố mẹ hoàn toàn có thể cung cấp vitamin A cho trẻ thông qua chế độ dinh dưỡng khoa học. Hiện có nhiều loại thực phẩm giàu vitamin A, ví dụ như:
- Rau và hoa quả: Các loại rau giàu vitamin A như cải xoăn, cải bó xôi, bông cải, rau bina, rau mầm, cải thìa,… Những loại củ quả có vitamin A như khoai lang, bí đỏ, cà rốt, ớt chuông đỏ, quả mơ, cà chua, đu đủ, xoài,… Hàm lượng vitamin A trong rau và hoa quả thường ở dạng beta-carotene. Cơ thể có khả năng chuyển đổi beta-carotene trở thành vitamin A.
- Thực phẩm từ sữa, ít chất béo: Ước tính trong 100 ml sữa bò tươi chứa khoảng 113 đơn vị quốc tế IU vitamin A. Hàm lượng vitamin A trong sữa thường ở dạng retinol hoặc carotene. Bạn có thể dung nạp vitamin A từ việc uống sữa. Người bị dị ứng với đường lactose trong sữa bò có thể chọn uống sữa đậu nành để nhận được lượng vitamin A cần thiết. Ước tính trong 100 gam sữa đậu nành có chứa 3 đơn vị quốc tế IU vitamin A.
- Bánh mì và ngũ cốc tăng cường: Bạn có thể tìm thấy các loại mì ống, bánh mì, sản phẩm từ ngũ cốc và gạo được tăng cường thêm vitamin A trong quá trình chế biến. Tuy nhiên không phải loại ngũ cốc, bánh mì được tăng cường vi chất nào cũng chứa vitamin A. Do đó, bạn cần xem kỹ thành phần trên bao bì sản phẩm trước khi mua và hãy tránh chọn dùng loại chứa nhiều đường bổ sung.
- Món tráng miệng: Bánh bí ngô, bánh cà rốt,… sở hữu một lượng đáng kể vitamin A trong thành phần. Do đó, bạn có thể cung cấp vitamin A cho trẻ thông qua các món tráng miệng này. Nếu chất béo và đường được dùng theo cách tiết kiệm thì những món bánh kể trên càng lành mạnh hơn.
Bố mẹ có thể cung cấp vitamin A cho trẻ thông qua thực phẩm
2. Cho trẻ uống bổ sung vitamin A liều cao theo lịch của Bộ Y tế
Theo thông lệ hàng năm, Bộ Y tế sẽ triển khai hai đợt uống vitamin A cho trẻ 6 – 36 tháng tuổi vào ngày 1 – 2/6 và 1 – 2/12. Riêng tại những địa phương có nguy cơ cao bị thiếu dưỡng chất thì việc bổ sung vitamin A sẽ được áp dụng cho các bé từ 6 – 60 tháng tuổi. Hoạt động này được thực hiện thường niên tại trường học hoặc cơ sở y tế phường/xã.
Bố mẹ cần lưu ý rằng, chỉ cho trẻ uống vitamin A với 1 liều/đợt. Vì thế bạn hãy thông báo cho cán bộ y tế hay giáo viên nếu trẻ đã uống 1 liều vitamin A trước đó trong cùng 1 đợt. Ngoài ra, lịch uống vitamin A hàng năm có thể sẽ thay đổi đôi chút. Phụ huynh nên theo dõi để đưa con đi uống đúng thời gian.
Trẻ mấy tháng uống vitamin A?
Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể được uống vitamin A. Vì trẻ ở giai đoạn này đang bú mẹ hoàn toàn và nhận đủ hàm lượng vitamin A cần thiết từ sữa mẹ mà không cần bổ sung thêm. Trừ trường hợp trẻ không được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ hoặc nguồn sữa mẹ chưa có đủ vi chất thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung vitamin A cho con.
Ngoài ra, việc uống vitamin A bổ sung còn có thể được áp dụng cho các bé dưới 6 tháng tuổi (không được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ). Những trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ bị thiếu vitamin A như mắc bệnh sởi, suy dinh dưỡng, tiêu chảy kéo dài, nhiễm trùng tái phát nhiều lần,… cũng cần bổ sung loại dưỡng chất này. Nếu muốn cho trẻ đã hơn 3 tuổi hoặc sắp được 6 tháng tuổi uống vitamin A thì phải tham khảo ý kiến từ bác sĩ trước. (4, 5)
Phụ huynh nên cho trẻ uống vitamin A theo khuyến nghị của bác sĩ, cơ quan y tế
Trẻ uống vitamin A đến mấy tuổi?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ từ 6 đến 59 tháng tuổi là đối tượng cần được bổ sung vitamin A liều cao 2 lần/năm. Trẻ em từ 6 – 59 tháng sống ở nơi có nguy cơ thiếu hụt dưỡng chất cũng được khuyến nghị nên bổ sung vitamin A liều cao sau mỗi 4 – 6 tháng. Việc cung cấp vitamin A cho trẻ ở ngoài giới hạn độ tuổi kể trên vẫn có thể được thực hiện khi cần thiết. Bố mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu muốn cho con uống vitamin A.
Liều vitamin A cho trẻ bao nhiêu là đủ?
Liều vitamin A cho trẻ bổ sung theo đường uống được Bộ Y tế khuyến nghị như sau:
- Trẻ từ 6 – 12 tháng uống 100000 đơn vị quốc tế IU.
- Trẻ từ 12 – 36 tháng uống 200000 đơn vị quốc tế IU.
- Trẻ từ 37 – 60 tháng bị viêm đường hô hấp, tiêu chảy kéo dài, sởi, suy dinh dưỡng uống 1 viên chứa 200000 đơn vị quốc tế IU.
Trong giai đoạn 3 năm đầu đời, mỗi bé sẽ uống bổ sung vitamin A 2 lần/năm. Các đợt cho trẻ uống vitamin A kể trên được triển khai miễn phí. Loại vitamin A này cũng được sản xuất riêng, phụ huynh không thể mua ở bên ngoài. Đối với các bé dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ, thì lượng vitamin A cần bổ sung là 50.000 đơn vị quốc tế IU.
Cho trẻ uống bao nhiêu vitamin A là quá nhiều?
Theo khuyến cáo, trẻ em từ 1 – 3 tuổi không nên tiêu thụ vitamin A quá 600 mcg RAE/ngày. Trẻ từ 4 – 8 tuổi cần tránh dung nạp vitamin A quá 900 mcg RAE/ngày. Trẻ từ 9 – 13 tuổi không dùng vitamin A quá 1700 mcg RAE/ngày.
Nếu cơ thể hấp thụ quá nhiều vitamin A sẽ khiến bé gặp phải những tác dụng phụ như nôn ói, buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu, nhìn mờ, thiếu sự phối hợp vận động. Ở trường hợp nghiêm trọng, trẻ sẽ phải đối mặt với tình trạng loãng xương, bệnh gan và một số triệu chứng rối loạn tại hệ thần kinh trung ương.
Phụ huynh nên bổ sung vitamin A cho bé theo liều lượng được khuyến cáo. Chỉ có như thế mới giúp con nhận được lợi ích tối ưu từ loại dưỡng chất này, hỗ trợ thể trạng phát triển tốt. Bố mẹ cần tránh để con dùng quá nhiều hoặc bị thiếu hụt vitamin A.
Nếu uống quá nhiều vitamin A, trẻ có thể gặp phản ứng phụ như đau đầu
Trẻ uống vitamin A mấy lần?
Bố mẹ cần đưa các bé từ 6 – 36 tháng đến cơ sở y tế địa phương bổ sung vitamin A định kỳ 2 lần/năm. Bên cạnh đó, phụ huynh nên bổ sung vitamin A cho trẻ thông qua khẩu phần ăn uống. Với các bé còn nhỏ tuổi nên ăn tối thiểu 2 – 3 loại rau xanh, củ quả chứa vitamin A. Lưu ý, để giúp trẻ hấp thụ vitamin A hiệu quả hơn, bạn nên chế biến thức ăn cùng chất béo.
Hiện nay, tình trạng trẻ bị thiếu hụt vitamin A ít gặp hơn vì điều kiện sống đã được cải thiện, ngày càng phát triển. Thế nhưng bố mẹ vẫn không được chủ quan, nên lưu tâm đến chế độ dinh dưỡng của con, cung cấp vitamin A cho trẻ với liều lượng phù hợp.
Nên cho trẻ uống vitamin A vào lúc nào trong ngày?
Thời điểm phù hợp nhất để bé uống vitamin A là trong hoặc sau khi ăn. Vì vitamin A vốn có khả năng tan trong chất béo. Lúc này, vitamin A sẽ gặp điều kiện lý tưởng để tan trong nguồn chất béo của thực phẩm như thịt, trứng, cá, sữa,… Qua đó, cơ thể sẽ hấp thụ vitamin A một cách nhanh chóng, thuận lợi, hiệu quả, hạn chế tình trạng lãng phí, bị đào thải ra ngoài. Vậy bố mẹ nên cho con uống vitamin A vào buổi sáng hay tối?
Hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào cho thấy uống vitamin A vào buổi sáng hay tối tốt hơn. Tuy nhiên, bố mẹ vẫn nên cung cấp vitamin A cho trẻ sau bữa ăn sáng khoảng 30 – 60 phút. Vì lúc này là thời điểm lý tưởng để cơ thể chuyển hóa, hấp thụ vitamin A nhanh chóng, hiệu quả.
Thời điểm tốt nhất để trẻ uống vitamin A là trong hoặc sau khi ăn
Lưu ý khi cho trẻ uống vitamin A
Để việc uống vitamin A của trẻ diễn ra an toàn, hiệu quả, tạo điều kiện cho cơ thể hấp thụ tốt hơn, bạn nên lưu ý một số điều dưới đây:
Khi cho trẻ uống vitamin A, thao tác thực hiện phải đúng cách, cụ thể như sau:
- Với bé từ 6 – 12 tháng tuổi: Dùng ngón cái và ngón trỏ giữ viên nang, cắt đầu núm bằng kéo rồi bóp đếm số giọt. Trẻ ở độ tuổi này chỉ nên uống 3 – 4 giọt vitamin A (khoảng nửa viên nang). Sau đó cho trẻ tráng miệng bằng cách uống thêm một thìa nước.
- Với bé từ 12 – 23 tháng tuổi: Giữ viên nang bằng ngón cái và ngón trỏ, tiếp theo cắt đầu núm và bóp hết dịch ra cho vào miệng bé. Sau đó cho bé uống thêm một thìa nước để tráng miệng.
- Với bé trên 24 tháng tuổi: Cho bé nuốt hoặc nhai viên nang chứa vitamin A rồi uống thêm nước.
Mặc dù vitamin A là dưỡng chất an toàn, thế nhưng bố mẹ vẫn nên theo dõi sức khỏe của con trong vòng 2 ngày sau khi uống. Việc này sẽ giúp phụ huynh có thể xử trí kịp thời nếu trẻ chẳng may gặp phải phản ứng bất lợi, ví dụ như ngứa da, đau đầu, sưng tấy, đầy bụng, tiêu chảy, nôn ói, sưng môi hoặc mặt,…Thông thường, các phản ứng này đều nhẹ, không quá nguy hiểm và chỉ diễn ra trong khoảng 1 – 2 ngày. Tuyệt đối không tự ý bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ, vì có thể gây ngộ độc vitamin A ở trẻ.
Trong 6 tháng đầu đời trẻ nên được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ để dung nạp thêm vitamin A
Bên cạnh cách uống, phụ huynh vẫn có thể chủ động cung cấp vitamin A cho trẻ thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày, cụ thể như sau:
- Các thực phẩm sở hữu hàm lượng vitamin A dồi dào gồm có lòng đỏ trứng, gan, sữa, bơ, rau có màu xanh đậm (rau ngót, rau muống,…), củ quả màu cam đậm (gấc, xoài chín, cà rốt, bí đỏ,…).
- Trẻ trong giai đoạn 6 tháng đầu đời nên được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ. Nếu có thể, mẹ nên cho bé tiếp tục bú đến khi được 24 tháng hoặc lâu hơn, đừng quên áp dụng thêm chế độ ăn uống khoa học.
- Để giúp cơ thể hấp thụ vitamin A tốt hơn, bữa ăn của trẻ nên có thêm dầu hoặc mỡ.
Cung cấp vitamin A cho trẻ là việc làm hữu ích, cần thiết. Phụ huynh nên chủ động tăng cường vitamin A cho con một cách hợp lý. Đặc biệt, hãy cho con uống vitamin A liều cao theo khuyến cáo của bác sĩ.
Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome vừa chia sẻ đến bạn một số thông tin về việc cung cấp vitamin A cho trẻ, đặc biệt là qua đường uống. Bố mẹ hãy tuân thủ khuyến nghị của chuyên gia, cho bé uống vitamin A với liều lượng phù hợp, đúng cách. Nếu có thắc mắc khác cần tư vấn thêm, bạn vui lòng liên hệ hotline 1900 633 599 để được hỗ trợ ngay!
